2020 . . . Wat een jöör
A-k ’t eerders al ies e-ad aover ofstandelijke zörg . . die ofstandelijkek-eid is dit jöör wel merakels dichtebi’j ekommen.
Alles mut inies digitaal . . de uusärts . . de appotheker . . contact met gemeente . . vergaederen . . skoele . . en gao maer deur. En a-k dan een keertien op een vraogenlieste invulle muuite te ebben met ’t digitaal inloggen en zuken in ärchieven, krieg ik promt een uutneudigink mèè te doen an digitaal/video-aoverleg . . . “??” . . ’t zal wel weer an mi’j lègen.
Met ’t preberen een onderlinge ofstand op 1,5 meter te ollen e-k niet te völle muuite, maer ik vin ’t toch wel bi’jzunder ärgelijk dät ter deur disse regerink en ondernemmers oofdzakelijk wörren e-kletst aover een ”1,5mtr-economie”.
Ik wete wel dät ik gien echte ondernemmer bin en ik ope ook van ganse ärte dät ook nooit te wörren . . ik wille döör absoluut niet bi’j euren. Altied en ieuwig maer katten en zaniken aover mensen die van een uutkerink mutten rondkommen, en now zels wel veuran staon umme de and op te ollen. Gatvedamme . . oe-j ’t ook wendt of keert . . alles mut weer an geld ekoppeld wörren. En ie ebben ’t kunnen zien en euren . . de grootste greiers . . skreeuwen weer ’t ärtst. (veronderstel oe ies . . . strakkies missen zi’j de bonussen)
Geskiedenisse is een lering trekken uut ’t verlèden . . althans dät wazzen veur mi’j ’t meest begrieplijke dervan.
Maer gezien de maotskoppelijke ontwikkelingen die gaonde weg dudelijk maken dät an geskiedenisse gien weerde meer wörren e-echt en dät alles as verachtelijk mut wörren beskouwd, zodät ter excuses mutten wörren emaakt en dan weer geldelijke genogdoening kan wörren of-e-dwungen . . . Is ’t mi’j wel dudelijk dät geskiedenisse iets is ewörren umme te vergèten. Trediesies maggen niet meer wörren voort-ezet (bint achter-aald en niet meer van disse tied) . . Medärne jeugd en studenten (die gladioelen welke strakkies de toekomst mutten bepaolen) storen zich niet an regels en geboden.
2020 mag ,wat mi’j betreft, ook vergèten geskiedenisse wörren . . . wat een jöör !
December een feestmaond ??
Dit jöör is iederiene wel ouder ewörren in getal, maer verjöördagen wazzen niet meer dan ”groot feest op kleine eerpels”. As ’t ter op an kwamp ko-j oezelf een börrel inskenken en ärtop . . proost . . op de gezondeid roepen, en zo a-j al geluk adden samen met oew uusgenoot, maer dan a-j ’t wel e-ad. En veur de decembermaond is ’t ook al niks anders.
Ik ebbe mi’j altied e-ärgerd an die aoverdreven reclames en die nep-gezellig-eid veur kärstdiners. Veur mi’j wazzen een gewone ollandse pot of een panne soep met ’t eigen gezin meer dan genog, maer disse Kärst is toch wel ärg karig. Miskien dät wi’j now iens willen beseffen dät an ’t begin van onze jöörtelling Kärst niks met skranspeti’jen of gezellig-eid te maken ad.
Wi’j zullen ’t ter met mutten doen.
E-j ’t allerni’jste alweer e-eurd . . . Nederland op slot ? . . Oew Kärtsdiner ku-j toch samen ollen deur met oew laptop een videoverbinding te maken met een taofelgenoot ärgens anders . . oe ku-j ’t bedenken ? ? ! ? ! ? ?
(Ik aope niet dä-j ierop van mi’j commertaer verwachen.)
20 December 2020 ’t
Kärstverael veur 2020
En ’t geskiedde in die dagen dät ter een ofkondiging kwamp van de minister president dät ’t ge-ele land op slot gonk. Iederiene wier an-eraoden thuus te blieven. Der waerden een virus aover de wereld, wöör wi’j in ons land ook be-oorlijk völle last van ondervonnen.
Aoveral doken groepen op die ’t ter weer is niet, met de van regeringswege etröffen maotregelen, iens waeren en zovölle mogekijk kebaal maken, umme te laoten blieken dät zi’j mossen wörren e-eurd en ’t geliek an un kante wollen ebben. Saam-orig-eid is een olderwets begrip dät veur unnie gien weerde meer ef.
De meest uutzonderlijke menieren wörren bedacht umme toch maer de olde gewoontes te kunnen voortzetten. Men wil perse vaste ollen an dät wat de oorzake van alle ellende is . . ons koopgedrag. (ebzucht dus) ’t Gef netuurlijk zo’n skijn-eilig zaligmakend gevuul te kunnen laoten zien wat oezelf kunt permitteren ofdä-j ’t misskien bèter ebt dat anderen. En as die anderen ’t ofkeuren of (erger nog) jeloers bint ? . . adden die ärmoedzei’jers maer bèter un beste mutten doen! Deur verkopers en andelaeren wörren alles uut de kaste etrökken umme maer te blieven verdienen. Op zichzelf niet onbegriepelijk, maer wel verduveld jammer dät men tegenslagen niet wil accepteren. Telkens weer maer blieven zuken naor mogelijkeden die unnie döt aovertugen dät zi’j een uutzunderink op de regelgèving bint.
’t Mankeren der nog maer an dät C&A brood giet verkopen en döör een ni’j kledingstuk bi’j cadeau gef . . . allenig umme toch maer open te mogen. De grote massa wil maer niet begriepen dät juust zi’j . . die zo neudig mutten winkelen . . zelf de oorzake van die ellendige maotregels bint.
’t Kinderke wier onder skamele umstandig-eden in een stal geboren . . . allenig maer umdät ter een keizerlijk bevel was uut-egaon, dät iederiene zich mos laoten registreren. Uutzonderingen op de regels? . . Nee . . Ie adden maer te gaon. Dät kinderke ef laterder ooit een keer ’t tempelplein skoonevèègd umme dudelijk te maken dät de ang naor kapiltaal verdervelijk is . . . en kon niet weten dät 2020 jöör laterder döör zulke drama’s van zollen kommen . . .
Corona . . Allenig in Nederland bint ter al meer dan tienduzend mensen die dit jöör de Kärst niet ebben e-aald met als anwiesbare oorzake . . de Covid-19.
Zol ie döör dan met Kärst op willen proosten ? . . now . . ikke niet !
Willem W.
Corona ofstandelijk – op zien Zwols
Was of ontsmet oe annen regelmaotig. ( lèès . . döör of dan wöör neudig ) A-j mut oesten en proesten . . doe-j dät in oew ellebaoge. Blief zo völle mogelijk op gepaste ofstand van anderen. Ook al vin ie ze nog zo öördig . . . veurkom dä-j gaot an-alen. Met disse regelties beskärmen ie oezelf en de mensen um oe en.
A-j geduld ebben . . . kump ’t wel weer terechte !
Oe bint die devoten ?
Zwolle wazzen de leste jören be-oorlijk in trek as ’t aover de Medärne Devotie gonk.
Stadwandelingen, boekwärken, lèzingen, onderzuken aover ’t oe en wöörumme van de Medärne Devotie en oe dät is te koppelen an de stadsgeskiedenisse en gao zo maer deur. ’t Gemeentebestuur wol Zwolle graeg as belangriek steunpunt van de Medärne Devotie presenteren en ook ’t veurmalige Stedelijk Museum ef ter meerdere thema-tenteunstelling an spendeert.
Zels bestuurlijk Aoveriessel ef zich al ies uut-elaoten umme de Medärne Devotie op de lieste van Inmaterieel Ärfgoed van de Unesco te kriegen.
Maer die Medärne Devotie is een stukkien geskiedenisse uut de 14e eeuwe, zels nog van veur de Reformasie.
Wat was ter an de and? Een in 1340 geboren Dèventenaer van goei’je komof, Geert Grote, ad een bettien ärg völle muuite met bedärfelijke misbruken binnen de Katholieke Kärke. De zucht naor kapitaal en dus zelfverieking van de kärke deur oflaoten te verkopen as vergèvink van de zunden, was em een doorn in ’t oge.
Zozeer zels dät ij woongemeen-skoppen veur de Zusters des Gemeenen Lèvens en later ook veur Broeders des Gemeenen Lèvens oprichen.
Ik vinne dä-w trouwens bèter des Gemeenen Lèvens kunnen blieven skrieven dan de tegenwoordig gebrukelijke Gemene Levens. ’t Lèèst gewoon wat vriedelijkerder en baovendien is gemeenskoppelijk is ook ietsie anders (bedoeld) dan gemeen.
Disse zusters en broeders uut de woongemeenskoppen van niet gewijde geestelijken prèdikten de ienvold in ’t geleuf, verofskuuwden de prachtzucht asook de geldelijke gedrèveneid van de kärkelijke intsellingen. Zi’j waerskouwden tegen de verloedering van zeden en gewoontes in de maotskappi’je en besteden völle van un tied an zörg, begeleiden van studerende jeugd en verbèteren van lèèf-umstandigeden van gewone börgers.
Geert Grote was van mening dät ieder mens zels verantwoordelijk is veur zien geleuf of zielen-eil en dat ter veur ’t contact met God gien tussenkomst van een geestelijke neudig is.
Maer a-j oe tegen ’t gezag ( en dät wazzen de Katholieke Kärke toedertied ) verzetten ku-j geduvel verwachen. De ontstaone stroming gavven nog al wat veralteraosie binnen de Katholieke Kärke, en dus vaerdigen de Bisskop van Utercht veur de diakens van de gemeenskoppen een prèèkverbod uut.
Umme an ’t gezag van de Bisskop en värdere maotregels van de Katholieke Kärke te ontkommen, nammen de gemeenskoppen de zo-enuumde Franciscaanse Lekenörde van Franciscus van Assisi an. ( uut 1221)
Laterder bint ook andere Zwollenaeren as Rhijnvis Feith en Johan van der Capellen tot den Pol, met unzelf in conclaaf egaon en begonnen zich tegen (hun) familieriekdommen of te zetten of een buurgeroorlog (zoas in Amerika) te financieren.
De opkomst ven de socilale bewèging, die zels zien wörtels in ’t Zwolse ef lègen (SDAP), ’t stichten van volkshuzen veur skoeling en verenigingsgebouw veur ärbeiderskinderen, of fabrikanten die wel belang adden bi’j ’t welzijn van de ärbeiders en die met uusvesting of ’t verenigings-lèven te ondersteunen, ebben ’t ook tegen de tied mutten oflègen. De toebedeelde rechten adden ook völle bezwöörlijke verplichtingen ( wiens brood men eet – – diens woord men preekt ) en dät maken de mensen ook weer bange en ’t raken döördeur ook weer in vergètel-eid.
Vandaege de dag, zie-j een vergeliekbaer verskiensel de (sociale-)media alen.
De extreem rieken willen niet allemaole meer in de Quote-500 staon. Stel oe ies veur !
Ze willen de maotskappelijke discussie, aover of ’t nog wel zinvol (verantwoord ) is umme skatrieke te wèèn, een bettien uut de weg gaon deur zich publiekelijk in te zetten veur goeie doelen. Maer as dät dan mut gaon aover de ulpe na die ärme Afrikanen of zielige-dieren-ulpe ( lèès sentiment ), dan begun ik wel weer te twiefelen en lèk ’t wat mi’j betreft meer op van . . kiek mi’j ies goed wèèn !
Now ebt ze döör ook weer een ni’je kreet veur bedach. Riekdom-skaomte !
As ’t niet zo triest zol wèèn . . zo-j toch in lachen uutbärsten.
Now skaomen zi’j zich absoluut niet umme rieke te wèèn en zullen ook niet veur minder geld gaon wärken of zich laoten interviewen veur de tillevizie . . nee . . de skaamte bepärken zich allenig töt ’t bezwöörlijke . . .
Oe kriege ik ’t vermogen in vredesname op ?
De kreet van ’t maotskappelijk verantwoord bezig te wèèn, is in disse kapitalistische samenlèving een zuken naor meugelijkeden umme wel ezien te wörren.
De grootste angst van völlen is veural niet as onbe-ouwen rieke stinkerd uut de tied en in de vergètel-eid te geraken.
Geld . . ’t ef al zo völle medemenselijk-eid kapot emaakt !
Een liberale aovereid vinnen dät ’t volk ’t zels maer mutten uutzuken . . zi’j doet niks dan ofskoeven. Geld veur onderzuken ter genezing van ziekten ? . . .
Ie gaon ’t maer alen bi’j ’t klootjesvolk dät ter gien oftrekposten van kan maken op de inkomstenbelasting.
As onderzuuksinstituten goeie resultaoten ter ontwikkeling van medicienen weten te bealen . . wörren de medicienen inies onbetaolbaar duur . . . Jao – – de onderzuken en ontwikkelingen kosten eel völle en döörbi’j is dan ’t verkrègen in-ezaemelde geld slechts een druppel op de gloeiede plate. Nee . . de aover-eid maken ’t zels antrekkelijk de patenten naor ’t butenland te verkopen . . dan kan der nog meer anwörren verdiend.
Ie zollen dät zeugien toch een pillegien cyaankali anbieden . . kosten aoste niks !
De ofskuuw tegen dät ieuwige collecteren langes de deuren of in winkelstraoten, ef al weer resulteerd in een veranderening van skooien. ( binnenalen van fondsen )
De steeds muuilijker te wärven collectanten begunnen te morren en de opbrengsten vallen ook tegen . . wat mu-j dan doen ? . . Zi’j preberen oe now, via de tillevizie, skaomte an te praoten, a-j niks veur un naolaot in een testament.
Ik vinne ’t wel best . . ze doet maer . . ze èten van mi’j gien brood en ik wille un geld ook niet, maer ik vinne ’t bi’j ’t onbeskofte of.
De medärne devotie brachen völle verandering veur de sociale klasse, maer ef ’t op termijn ook niet vol kunnen ollen . . oorlogen kommen en gaon . . onrust onder bevolking zal wel blieven . . maer de veurtekenen bint ter al en de Toren van Babel , welke de wörtels in ’t kapitaal ef, . . zal toch ies ( mutten ) gaon vallen.
Ik zalle ’t wel niet meer belèven, maer ik vrees met grote vreze . . mien kleinkinder wel.
Ook al gonk ’t vuurwärk de mist in . . . Wèès welkom in 2020 !
8 jannewaeri 2020
