Een onschuldig, sierlijk, maar ook spannend dier… Dat was de tekst bij het eerste beeld van de presentatie van Johann Prescher over de ringslang, vrijdagmiddag bij Werkplaats NP Weerribben-Wieden. Hij vertelde enthousiast over de leefwijze, verspreiding en herkenning van deze ongevaarlijke slangensoort. Deze werkplaatssessie was druk bezocht. Leefgebied De ringslang is vooral te vinden in moerassen, vochtige bossen en heidegebieden, het liefst in de buurt van water. Het is een uitstekende zwemmer. De ringslang herken je aan de gele tot witte vlekken in de nek en de gladde schubben. In tegenstelling tot de adder, die een zigzagpatroon op zijn rug heeft en giftig is, is de ringslang volkomen ongevaarlijk voor mensen. Voedsel en jachtgedrag Ringslangen eten kikkers en salamanders, maar soms ook kleine zoogdieren, jonge vogels en vissen. Ze jagen in het water, maar moeten zich regelmatig opwarmen in de zon om actief te blijven. “Enig idee hoe kikkers worden gegeten?” vraagt Prescher zijn publiek. “Vanaf de achterkant, om te voorkomen dat ze zich volblazen met lucht.” Voortplanting en levenscyclus In het vroege voorjaar ontwaken ringslangen uit hun winterslaap. De mannetjes iets eerder dan de vrouwtjes, omdat hun zaadcellen opgewarmd moeten worden voor de paring in april-mei. Vrouwtjes leggen in juni-juli eieren in vochtige, warme plekken, zoals composthopen en rottende vegetatie. De jonge slangen komen na 6 tot 10 weken uit.
Verspreiding en verrassende ontmoetingen Ringslangen kunnen grote afstanden afleggen – soms tot wel 7 kilometer. Ook worden ze soms op onverwachte plekken aangetroffen, zoals in kruipruimtes, schuren of zelfs badkamers. Verdedigingsmechanismen Hoewel ringslangen zelden bijten, hebben ze wel manieren om zich te verdedigen. Ze kunnen blazen, schijnaanvallen uitvoeren of zelfs doen alsof ze dood zijn. Hierbij scheiden ze een stinkende vloeistof af, wat vaak effectief is tegen roofdieren. Ondanks hun indrukwekkende verdedigingsmechanismen zijn ze volledig ongevaarlijk voor mensen. Waarnemingen en bescherming De ringslang is een belangrijke indicator voor een gezond ecosysteem en verdient bescherming. Wie een ringslang tegenkomt, hoeft zich geen zorgen te maken. Integendeel: meldingen van waarnemingen helpen onderzoekers en natuurbeschermers om hun verspreiding en gedrag beter te begrijpen. Dat kan bijvoorbeeld op https://waarneming.nl/. Johann Prescher is adviseur ecologie bij de gemeente Steenwijkerland. Eerder werkte hij o.a. bij Natuurmonumenten en de Zoogdiervereniging. Werkplaatssessies NPWW Nationaal Park Weerribben-Wieden houdt elke laatste vrijdag van de maand een werkplaatssessie. Tijdens de volgende op 28 maart, komen de boswachters naar de stad om te vertellen over hun werk in het natuurgebied. Weerribben-Wieden is een Nationaal Park Nieuwe Stijl en werkt aan meer groen, leefbaarheid en brede welvaart en duurzame economische ontwikkeling.